Trong thời đại công nghệ 4.0, các ứng dụng và phần mềm len lỏi vào từng ngóc ngách của đời sống: từ học tập, giải trí đến quản trị doanh nghiệp. Để các sản phẩm số này vận hành mượt mà, đảm bảo chất lượng khi đến tay người dùng, kiểm thử phần mềm là một bước không thể thiếu. Đó cũng là lúc nghề kiểm thử viên phần mềm được chú ý nhiều hơn.
Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ tester là gì, công việc cụ thể ra sao, và lộ trình học để theo nghề này. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn có cái nhìn đầy đủ về lĩnh vực đang rất “khát” nhân lực này.
1. Tester là gì?
Kiểm thử viên phần mềm (Tester) là ai – mô tả công việc và vai trò chính
Kiểm thử viên phần mềm (Software Tester) là người đảm bảo chất lượng sản phẩm bằng cách phát hiện lỗi và xác minh rằng phần mềm hoạt động đúng như yêu cầu đề ra. Trong quy trình phát triển, họ đóng vai trò là “người gác cổng chất lượng”, bảo vệ trải nghiệm người dùng.
Không giống như developer (lập trình viên), người xây dựng phần mềm, kiểm thử viên là người kiểm tra tính đầy đủ và chính xác của hệ thống.
1.1 Vai trò chính trong dự án phần mềm
-
Đọc hiểu yêu cầu nghiệp vụ
-
Lên kế hoạch và thiết kế test case
-
Tiến hành kiểm thử thủ công hoặc tự động
-
Ghi nhận lỗi và theo dõi quá trình sửa lỗi
-
Đảm bảo phần mềm đạt chuẩn chất lượng khi bàn giao
2. Tester là nghề gì? Có phải là công việc “nhàn hạ”?
Công việc hàng ngày của Tester và các vị trí phổ biến trong ngành kiểm thử phần mềm
Nhiều người vẫn nghĩ kiểm thử phần mềm là một công việc đơn giản. Tuy nhiên, thực tế lại hoàn toàn ngược lại. Công việc này đòi hỏi tư duy logic, sự tỉ mỉ và kỹ năng giao tiếp với nhiều bộ phận trong team.
2.1 Công việc hàng ngày
-
Phân tích tài liệu dự án
-
Viết kịch bản kiểm thử (Test Case, Test Scenario)
-
Thực hiện kiểm tra tính năng
-
Báo cáo lỗi trên công cụ quản lý như Jira
-
Phối hợp với dev để xác nhận lỗi đã được khắc phục
2.2 Các vị trí phổ biến
-
Manual QA – Kiểm thử thủ công
-
Automation QA – Kiểm thử tự động
-
Test Leader, QA Manager – Quản lý chất lượng
3. Làm tester cần học những gì?
Làm Tester cần học những gì?
Bạn đang băn khoăn làm tester cần học những gì? Dưới đây là các mảng kiến thức quan trọng:
3.1 Nền tảng chuyên môn
-
Kiến thức về quy trình phát triển phần mềm (Agile, Waterfall)
-
Cách viết test case, báo cáo bug
-
Các loại kiểm thử: Regression, Smoke, Load…
3.2 Công cụ hỗ trợ
-
Jira, TestRail – Quản lý quy trình test
-
Selenium, Katalon, Postman – Dành cho automation và API testing
3.3 Kỹ năng mềm
-
Khả năng làm việc nhóm
-
Giao tiếp hiệu quả với lập trình viên, BA, PM
-
Tư duy phản biện và giải quyết vấn đề
Đọc thêm: Front end là gì? – kiến thức nền cần thiết nếu bạn muốn kiểm thử giao diện người dùng.
4. Học tester ở đâu? Tự học hay theo khóa bài bản?
Nên học Tester ở đâu?
Câu hỏi “Học tester là gì và nên học ở đâu?” được rất nhiều người quan tâm. Bạn có thể chọn một trong hai hướng:
4.1 Tự học
-
Học qua các nền tảng như Udemy, Coursera, YouTube
-
Tìm hiểu tài liệu từ các website như:
4.2 Khóa học chuyên sâu
Một số trung tâm đào tạo tại Việt Nam:
-
Aptech
-
MindX
-
FUNiX – FPT
-
Khoa Phạm
5. Lương nghề tester và cơ hội phát triển
Một trong những mối quan tâm hàng đầu là tester lương bao nhiêu? Thu nhập sẽ thay đổi tùy vào kinh nghiệm, kỹ năng và công nghệ sử dụng (manual hay automation).
| Cấp độ | Mức lương trung bình (VNĐ/tháng) |
|---|---|
| Fresher | 7 – 10 triệu |
| Junior | 10 – 15 triệu |
| Senior | 15 – 25 triệu |
| Automation QA | 20 – 30 triệu |
| QA Lead | Trên 30 triệu |
Theo khảo sát của VietnamWorks và TopCV, các vị trí kiểm thử phần mềm có nhu cầu tuyển dụng rất cao tại Việt Nam.
6. Hiểu lầm phổ biến về nghề kiểm thử phần mềm
Những hiểu lầm về nghề Tester
Dù đã xuất hiện từ lâu, nhưng kiểm thử phần mềm vẫn còn nhiều hiểu lầm như:
-
“Tester không cần biết lập trình” – đúng nếu bạn chỉ theo manual. Nhưng để phát triển xa hơn, bạn nên học automation.
-
“Tester chỉ tìm lỗi” – nghề này còn đánh giá quy trình, đề xuất cải tiến, kiểm thử bảo mật và hiệu năng.
7. Có nên học nghề kiểm thử không?
Có nên học Tester không?
Đây là lựa chọn phù hợp nếu bạn yêu thích CNTT nhưng không muốn đi sâu vào lập trình.
Ưu điểm:
-
Không cần kiến thức lập trình sâu
-
Cơ hội việc làm dồi dào
-
Thu nhập ổn định, dễ tăng theo kinh nghiệm
Nhược điểm:
-
Cần kiên trì và khả năng học công cụ mới
-
Nếu không học automation, dễ bị “chững”
-
Cạnh tranh cao ở các vị trí quản lý
8. Kết luận
Tóm lại, tester là gì không chỉ là câu hỏi về một vị trí công việc, mà còn là một hướng đi đầy tiềm năng trong ngành công nghệ. Người làm kiểm thử không chỉ đơn thuần tìm lỗi, mà còn đảm bảo chất lượng sản phẩm, giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí và nâng cao trải nghiệm người dùng.
Nếu bạn đang tìm kiếm một nghề nghiệp ổn định, linh hoạt và có cơ hội phát triển rõ ràng trong ngành IT, thì kiểm thử phần mềm chắc chắn là lựa chọn đáng cân nhắc.
